“Jiftaqar min jaħdem b’id għażżiena, iżda id il-bieżel tagħni. Min jaħżen fis-sajf hu iben għaqli, iżda min jorqod fil-ħsad hu iben li jġib għajb. L-għażżien ma jaħratx minħabba l-bard; għalhekk jittallab fi żmien il-ħsad u ma jaqla’ xejn. La tħobbx in-ngħas, li ma tiftaqarx; iftaħ għajnejk, u jkollok ħobż bix-xaba’. L-għażżien jgħid: ‘Hemm iljun barra; f’nofs it-triq inkun maqtul’” (Proverbji 10:4-5; 20:4,13; 22:13).
Dawn il-proverbji jiddeskrivu lil dak li meta jiġi wiċċ imb wiċċ mal-problemi, perikli u diffikoltajiet, jaqta’ qalbu u jirrassenja ruħu għall-konsegwenzi. Jgħid: “Hemm iljun barra, f’nofs it-triq inkun maqtul.” Tant hu għażżien li minflok jaħseb x’se jagħmel biex igerrxu ’l hemm jew jaħrab minnu, diġà ddeċieda li l-iljun se jiżbranah.
Bħala illustrazzjoni ta’ għażż estrem, l-Għarab isemmu r-raġel li ma jdawwarx rasu fuq l-imħadda, avolja l-ilma mtajjen joqtor mis-saqaf ikun qed iqattar preċiżament f’għajnu. L-għażż hu tabilħaqq is-semm għall-ġisem u r-ruħ, l-infermier ta’ kull imqarberija, il-matrinja tad-dixxiplina, wieħed mis-seba’ dnubiet il-mejta, il-kuxin li fuqha jirpoża prinċipalment ix-Xitan.
Hu l-kawża prinċipali mhux biss tal-malinkonija, iżda ta’ bosta għilliet oħra. Il-moħħ hu naturalment attiv. Jekk ma jkunx okkupat b’xi ħidma onesta, iħebb għat-trabil jew inkella jegħreq fid-dipressjoni.
Apparti l-għażż fiżiku, ma ninsewx l-għażż mentali. Lord Bacon jgħid, “Ħafna liwi jikser il-qaws; ħafna nuqqas ta’ liwi, il-moħħ.”
Jista’ jkun li xi drabi nagħmlu l-istess? Meta jiġi xi għawġ fuqna, ninħallu bħax-xamgħa u nħallu l-problemi jirkbuna u jikkalpestawna. Jiġrilna hekk mhux għax it-tiġrib tagħna hu ikbar milli nifilħu – il-Mulej hu fidil – iżda minħabba l-għażż tagħna, li qisna issa drajnieh bħala parti min-natura tagħna.
Imissna nippreferu ma nagħmlu xejn b’xi għan speċifiku milli nibqgħu indolenti, biex ix-Xitan isibna dejjem okkupati. L-għasfur li jitperreċ għażżien fuq fergħa faċilment jisparaw fuqu, iżda t-tajr fl-ajru jiskappa l-isparar u t-trabokk. L-indolenza hi l-Baħar il-Mejjet li jibla’ l-virtujiet kollha. Hi sepulkru li raġel ħaj jibni għalih innifsu. Jerġa’, ħsibijiet imħassra jgħawru f’moħħ bla mpjieg b’mod naturali bħalma d-dud hu ġenerat f’għadira ilma qiegħed.
Hemm diversi testimonjanzi kontra l-għażż. Ikun jaqbel inġorruhom fl-iskrittorju ta’ moħħna. Mason jgħid, “L-indolenza hi l-omm ta’ bosta wlied sfrattati. Dawk li ma jagħmlu xejn jinsabu predisposti biex jagħmlu agħar mix-xejn.” Howe jitkellem hekk: “Xi bluha meta titwaħħax bil-ħsieb li tarmi ħajtek ħesrem, u frattant ma tikkonsidrax l-għelt illi tarmiha biċċa biċċa u ftit ftit.” Sokrate, mill-antik, jirraġuna magħna b’dal-mod: “Mhux biss hu għażżien min ma jagħmel xejn, iżda hu għażżien ukoll min jista’ jkun impjegat aħjar.” Finalment id-dixxiplu tiegħu Platun: “Ippreferi d-diliġenza aktarx milli l-għażż, jekk ma tistmax is-sadid ogħla mid-dija.” Quddiem dan l-ażżard mifrux fi triqtek, taf min jista’ jiskansak minnu.
Talba: “Missieri, int għandek interess speċjali fija. Eħlisni, mela, minn kull forma ta’ għażż, sew jekk fiżiku jew mentali. Għinni, biex fil-problemi tiegħi, ma nintelaqx, iżda billi nirrikorri għandek, u b’ubbidjenza sempliċi lejk, nimxi fi triq il-ħelsien li int tiftaħli, biex inkun nista’ niflaħ għat-tiġrib li jiġi fuqi. Ammen.”
Comments